ISO 9001 KYS Kalite Yönetim Sistemi

ISO 9001:2008 Kalite Yönetim Sistemi (KYS)- Quality Management Systems (QMS) Nedir?

Uluslararası Standard Organizasyonu ( International Organization For Standardization ) tarafından yazılıp ve son halinin 2008 yılında yayınlandığı ISO 9001:2008 Kalite Yönetim Sistemi Standardı müşteri memnuniyetini ön planda tutarak, müşterinin beklentisini ve gereksinimini karşılama hatta beklentilerin üzerine çıkma konusunda rehberlik eden, kurumsallık adına ilk adımların atılmasına olanak sağlayan uluslararası bir modeldir. ISO 9001 Standardını referans alarak kalite yönetim sistemi kuran kuruluşlar, ilk zamanlar oluşturulan dokümantasyon yapısına alışmakta güçlük çekse de, destekleyici eğitimler ve zamanın da yardımıyla sistemi daha iyi benimseyeceklerdir. ISO 9001:2008 Kalite Yönetim Sistemi kurulumunu kuruluşlar ister kendileri isterse de ISO 9001 Danışmanlığı yapan kurum ya da kişilerle çalışarak kurabilirler. Danışmanlık alınan kurumun daha önceki referanslarını istemek gerekse referans kurumlardan danışmanlık hakkında bilgi almak daha sağlıklı karar vermenizi sağlayacaktır. ISO 9001 Standardı kurum ya da kuruluşlardan proseslerini (iş akışlarını), prosedürlerini, talimatlarını ve gerekli formlarını yazılı hale getirmesini istemektedir. Yazılı hale gelen proses ve prosedürler sayesinde işe yeni başlayan arkadaşlarınız kurum yapısını daha hızlı anlayabilecek ve işlerine daha hızlı adapte olacaklardır. Örnek verecek olursak Satın alma iş akışı yazılı olan bir kurumda satın alma sorumlusunun kurum içinde olmadığı zamanlarda ya da işten çıkması gibi bir durumda bu işi yapacak olan kişinin satın alma işlemini nasıl yapacağını öğrenmesi ve bunu uygulaması daha kolay olacaktır.


ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi

ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi kuruluşların kendi iş yapılarına uygun olarak ISO 9001 standardını uygulamaları ile ortaya çıkan sistemin kendisindir. ISO 9001 standardı bildiğiniz üzere "kaliteli bir yönetim sistemi nasıl olur?" sorusuna cevaben yazılmış bir standarttır. Kurumsal yapıya geçmek isteyen ya da kurumsal bir yapı temeli nasıl oluşturulur'un cevabını arayan işletmecilere bu standard olması gereken minimum gereklilikleri belirtmektedir. ISO 9001 kalite yönetim sisteminin temel amaçlarından biri olan sürekli iyileştirme ile kuruluş kurmuş olduğu ISO 9001 kalite yönetim sistemini benimser ve kendi yapısına uygun olarak şekil verebilmektedir. ISO 9001 kalite yönetim sistemi kuruluşlara zorluk çıkarmak için değil, işleri kolaylaştırmak için kurulmalıdır. Kuruluşa uygun olmayan ISO 9001 kalite yönetim sistemi her zaman zorluk çıkartmakta ve kuruluşu ISO 9001 standardından uzaklaştırmaktadır. 

ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi, kuruluşların büyüklüğüne, tipine bakılmaksızın sundukları ürün ve/veya hizmette yasal mevzuat şartlarına bağlı kalarak kuruluşun performansını ve müşteri memnuniyetini arttırmak üzere oluşturulur.

ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi, PUKO adı verilen PLANLA - UYGULA - KONTROL ET - ÖNLEM AL döngüsüne dayanmaktadır.


ISO 9001 Belgesi 

ISO 9001 belgesi üzerinde;

  • Alınan belgenin/sertifikanın standard tanımlaması (ISO 9001),
  • ISO 9001 belgesi alan kuruluşun resmi ünvanı,
  • ISO 9001 belgesi alan kuruluşun resmi adresi,
  • ISO 9001 belgesi alan kuruluşun belge almaya hak kazandığı faaliyet konusu (kapsamı),
  • ISO 9001 belgesinin geçerliliğini belirten; yayın, ara denetim ve geçerlilik bitiş tarihleri,
  • ISO 9001 belgesini veren belgelendirme kuruluşunun onayını belirten imza ya da sticker,
  • ISO 9001 belgesinin (sertifikanın) geçerlilik takibi için gerekli belge numarası,
  • ISO 9001 belgesi akreditasyonlu belge ise; Akreditasyon kuruluşu (Türkak, Dakks, Anab, Jas-Anz, Ukas, vb.) logosu

ISO 9001: 2015 STANDART MADDELERİ 


1.Kapsam

2.Atıf Yapılan Standartlar ve/veya Dokümanlar

3.Terimler ve Tarifler

4.Kuruluşun İçeriği

    4.1.Kuruluşun ve İçeriğinin Anlaşılması

    4.2.İlgili Tarafların İhtiyaçlarının ve Beklentilerinin Anlaşılması

    4.3. Kalite Yönetim Sisteminin Kapsamının Belirlenmesi

    4.4. Kalite Yönetim Sistemi ve Süreçleri

5.Liderlik

  5.1 Liderlik ve Yönetimin Taahhüdü

                5.1.1 Kalite Yönetim Sistemi için Liderlik ve Yönetimin Taahhüdü

                5.1.2 Müşteri Odaklılık

    5.2 Kalite Politikası

    5.3 Kuruluş İçerisindeki Görevler, Sorumluluklar ve Yetkiler

6.Planlama

    6.1.Risklere ve Fırsatlara Yönelik Faaliyetler

    6.2. Kalite Hedefleri ve Söz Konusu Amaçlara Ulaşmak İçin Planlar

    6.3. Değişikliklerin Planlanması

7.Destek

    7.1 Kaynaklar

         7.1.1 Genel

         7.1.2 Çalışanlar 

         7.1.3 Altyapı

         7.1.4 Süreçlerin Yürütüldüğü Ortam Çevre

         7.1.5 İzleme ve Ölçme Kaynakları

         7.1.6 Kurumsal Bilgi

    7.2 Yetkinlik

    7.3 Farkındalık

    7.4 İletişim

    7.5 Yazılı Hale Getirilen Bilgi

7.5.1 Genel

7.5.2 Yazılı Bilginin Oluşturulması ve Güncellenmesi

7.5.3 Yazılı Bilginin Kontrol Edilmesi

8.İşletim

    8.1.İşletimsel Planlama ve Kontrol

    8.2. Ürün ve Hizmetler için Şartların Belirlenmesi

         8.2.1 Müşteri ile İletişim

         8.2.2 Ürün ve Hizmetlerle ilgili Şartların Belirlenmesi

         8.2.3 Ürün ve Hizmetlerle ilgili Şartların Gözden Geçirilmesi

    8.3. Ürün ve Hizmetlerin Tasarımı ve Geliştirilmesi

         8.3.1 Genel

         8.3.2 Tasarım ve Geliştirmenin Planlanması

         8.3.3 Tasarım ve Geliştirme Girdileri

         8.3.4 Tasarım ve Geliştirmenin Kontrolü

         8.3.5 Tasarım ve Geliştirme Çıktıları

8.3.6 Tasarım ve Geliştirme Değişiklikleri

    8.4. Kuruluş Dışından Tedarik Edilen Ürün ve Hizmetlerin Kontrolü

         8.4.1 Genel

         8.4.2 Dış Kaynaklı Tedarik Kontrolünün Tipi ve Kapsamı

         8.4.3 Dış Kaynaklı Tedarikçiler için Bilgiler

    8.5. Ürün ve Hizmetin Sağlanması

         8.5.1 Ürün ve Hizmet Sağlanmasının Kontrolü

         8.5.2 Belirleme ve İzlenebilirlik

         8.5.3 Müşteriye veya Dış Kaynaklı Tedarikçilere Ait Mülkiyet

         8.5.4 Koruma

    8.6. Ürün ve Hizmetlerin Serbest Bırakılması

    8.7 Uygun Olmayan Süreç Çıktılarının, Ürün ve Hizmetlerin Kontrolü

9.Performansın Değerlendirilmesi

    9.1. İzleme, Ölçme, Analiz Etme ve Değerlendirme

         9.1.1Genel

         9.1.2 Müşteri Tatmini

         9.1.3 Analiz ve Değerlendirme

    9.2. İç Denetim

    9.3. Yönetimin Gözden Geçirmesi

10.İyileştirme

    10.1.Uygunsuzluk ve Düzeltici Faaliyet

    10.2.Sürekli İyileştirme


TS EN ISO 9001:2015 versiyonu farklılıkları:

  • Yüksek seviyeli yapının(HLS) benimsenmesi,
  • Proses yaklaşımının daha iyi anlaşılması ve uygulanmasını desteklemek amacıyla risk tabanlı yaklaşıma yönelik belirgin bir şart içermesi,
  • Daha az kuralla belirlenmiş şartların olması,
  • Dokümanlar üzerinde daha az vurgu yapılması,
  • Hizmetler için arttırılmış uygulanabilirliğin olması,
  • Kalite yönetim sisteminin sınırlarını tanımlama için bir şart içermesi,
  • Kurumsal yapıya vurgu yapılması,
  • Liderlik üzerine arttırılmış vurgu yapılması
  • Müşteri memnuniyetini arttırmaya yönelik istenen çıktılara ulaşma ile ilgili daha fazla vurgu olması,

ISO 9001:2015'in Faydaları   

  • Kuruluşun uluslararası geçerliliğe sahip bir kalite belgesi olmasının getirdiği ticari avantajlardan yararlanabilme
  • İhracat için kalitenin belge ile ispatlanabilmesi
  • Müşteri memnuniyetinde ve müşteri sadakatinde artış
  • Hata oranlarında, firelerde, yeniden işlemelerde azalma
  • Girdi, üretim ve son kontrollerin etkin olarak yapılabilmesi
  • Tedarikçilerin seçiminde, değerlendirilmesinde ve takibinde kolaylık
  • Kuruluş içi yetki ve sorumlulukların tespitinde ve dağıtılmasında kolaylık
  • Kuruluş faaliyetlerinin standart hale getirecek altyapı ve dokümantasyonun oluşturulması
  • Geçmişe yönelik kayıtların düzenli bir şekilde tutulmasını sağlayacak altyapının oluşturulması
  • Veriler ve istatistiksel ölçümler doğrultusunda durum analizlerinin yapılabilmesi ve geleceğe yönelik kararlarda bu analiz sonuçlarının kullanılabilmesi
  • Kurumsallaşma yolunda önemli bir adım atılmış olması 
  • Çalışanların kalite bilincinde artış
  • Kuruluşun piyasa itibarında artış
  • Pazarlama faaliyetlerinde rakiplerden farklılık
  • Liderlik katılımı,
  • Yapılandırılmış bir biçimde organizasyonel riskler ve fırsatlara değinme
  • Çevre, iş sağlığı ve güvenliği veya iş sürekliliği gibi özellikle çoklu yönetim sistemleri kullanan kuruluşlar için yararlı olacak sadeleştirilmiş bir dil, alışılmış bir yapı ve terimleri kullanması
  • Tedarik zincirinin daha etkin kullanımına yönelik uygulamaların olması
  • Hizmet ve bilgi tabanlı faaliyet gösteren kuruluşlar için daha kullanıcı dostu olması

ISO 9001 Prensipleri

1.        Müşteri Odaklılık;    tüm çalışanların müşteri odaklı olması beklenir

2.        Liderlik;   kuruluş içerisinde bir ekibi yönetiyorsanız lidersiniz demektir. Liderlik anlayışının benimsenmesi istenir.

3.        Çalışanların Katılımı;  KYS içerisinde bütün çalışanlara ihtiyaç vardır ve KYS faaliyetlerine katılımı gerekir.

4.        Proses Yaklaşımı;   Proses yaklaşımı uygulanmalıdır. (Bu prensibi ileride daha detaylı inceleyeceğiz.)

5.        İyileştirme;  Çeşitli yollarla iyileştirmeler yapmak ve bunu sürekli kılmak her kuruluşun prensipleri arasında yer almalıdır.

6.        Kanıta Dayalı Karar verme;   Etkin kararlar verilerin ve bilginin analizine dayanır. Ölçüm ve istatistik tüm çalışanların günlük yaşamına entegre olmalıdır. Yönetim sisteminin temelini veri, ölçüm ve bilgi sistemi oluşturmalıdır. Bu nedenle kanıta dayalı karar verme prensibi önemlidir.

7.        İlişki Yönetimi; Kuruluşlar iç ve dış taraflarla karşılıklı yarar sağlayan ilişkiler oluşturmayı ve bunu yönetmeyi prensip edinmelidir.


PUKÖ

Madde No

Madde Başlığı

Madde İçeriği

-

1

Kapsam

Kuruluş neden/ne zaman/hangi faaliyetler çerçevesinde bu standardı benimsemelidir?

-

2

Atıf Yapılan Standardlar

Diğer yönetim sistemi standardlarıyla uyum

-

3

Terim ve Tarifler

EK-SL ortak terimleri ve bu standardda anılan diğer terimlerin tanımları

PLANLA

4

Kuruluşun Bağlam ve İçeriği

Kuruluşun amacı ve stratejik yönlenmesi

5

Liderlik

Yönetimin taahhüdü, kalite politikası, sorumluluk ve görevler

6

Planlama

Kalite hedeflerinin sağlayanilmek ve risk ve fırsatları işaret edebilmek için planlama

7

Altyapı,Destek

Çalışanlar, altyapı, bilgi, iletişim, dokümante edilmiş bilgi

UYGULA

8

İşletim

Müşteri ihtiyaçlarını tespit etmek, tasarım, satış, satış sonrası destek

KONTROL ET

9

Performans Değerlendirmesi

Müşteri tatmini, analiz, iç tetkikler ve yönetimin gözden geçirmesi

ÖNLEM AL

10

İyileştirme

Uygunsuzluk, düzeltici faaliyet ve sürekli iyileştirme


Terminolojideki Değişiklikler 

ISO 9001:2008

ISO 9001:2015

Ürün

Mal ve Hizmetler

Hariç Tutma

-

Dokümantasyon, Kayıtlar

Dokümante Edilen Blgi

Çalışma Ortamı

Süreçlerin İşletimi için Çevre

Satın Alınan Ürün

Dışarıdan Temin Edilen Ürün ve Hizmetler

Tedarikçi

Dış Kaynaklı Sağlayıcı/Tedarikçi